Ca Sỹ Hương Lan (sinh năm 1956) là một ca sĩ người Việt, nổi tiếng là một giọng hát bền bỉ với thời trẻ là dòng nhạc vàng và hiện nay là dòng nhạc trữ tình. Hiện nay, bà trình diễn ở hải ngoại lẫn trong nước, là giọng ca trụ cột cho trung tâm Thúy Nga
Thân thế và bước vào con đường nghệ thuật
Bà tên thật là Trần thị Ngọc Ánh, sinh ngày 9 tháng 5 năm 1956 tại Sài Gòn, là con cả trong một gia đình có 5 người con. Cha của bà là nghệ sĩ Hữu Phước, một nghệ sĩ cải lương nổi tiếng ở miền Nam Việt Nam thập niên 1960. Nghệ danh Hương Lan của bà được ghép từ chữ Hương trong Thanh Hương và chữ Lan trong Út Bạch Lan, nghệ danh của hai ca sĩ thân thiết với gia đình bà.
Do ảnh hưởng của cha, bà khởi nghiệp ca hát bằng thể loại vọng cổ. Năm 1961, khi chỉ mới 5 tuổi, cha bà đã đưa bà lên sân khấu và cùng diễn trong vở cải lương Thiếu phụ Nam Xương, lần đầu tiên ghi dấu ấn trong cuộc đời ca hát của bà.
Năm 1966, bà chuyển sang tân nhạc dưới sự dìu dắt của nhạc sĩ Trúc Phương. Ca khúc tiêu biểu của bà là Ai ra xứ Huế của Duy Khánh nhận nhiều sự chú ý và mến mộ bởi chất giọng ngọt ngào và thanh khiết. Bà được hầu hết các nhật báo cũng như tạp chí ở Sài Gòn lúc bấy giờ mệnh danh là “thần đồng”.
Cuối năm 1974, nhạc sĩ Ngọc Chánh đã có những cuộc thương thảo nhằm thực hiện tuyển tập thu băng đầu tiên mang tên “Tiếng hát Hương Lan”, trong bộ băng nhạc nổi tiếng Shotguns nổi tiếng thời bấy giờ. Tuy nhiên, dự án này không thể thực hiện do thời cuộc đầu năm 1975.
Vang danh ở hải ngoại
Sau năm 1975, bà tiếp tục sự nghiệp ca hát trong đoàn cải lương Văn Công với các vở Tình yêu và Bạo chúa, Cây sầu riêng trổ bông, v.v. Năm 1976, bà lập gia đình với nghệ sĩ Chí Tâm.Năm 1978 bà sang Pháp cùng chồng và con trai. Thời gian đầu, cuộc sống chật vật, bà phải đi làm thuê ở nhà hàng kiếm sống. Năm 1982, bà ly dị.
Hạnh phúc gia đình tan vỡ, bà dốc tâm huyết cuộc đời phụng sự cho nghệ thuật. Bà xuất hiện lần đầu tiên trên chương trình video Paris By Night năm 1984 với nhạc phẩm Ngày về của Hoàng Giác và nhanh chóng trở thành một giọng ca trụ cột của trung tâm Thúy Nga. Bà xuất hiện rất thường xuyên trong chương trình Paris By Night với những nhạc phẩm tình ca quê hương như Còn thương rau đắng mọc sau hè, Em đi trên cỏ non, Chiếc áo bà ba,Điệu buồn phương Nam, …và gần đây là Cánh thiệp đầu xuân (Paris By Night 80), Mùa xuân của mẹ (Paris By Night 85), Tiễn người đi (Paris By Night 88), Chuyện chúng mình và Tàu đêm năm cũ (Paris By Night 98), Mắt Huế xưa (Paris By Night 78), Dạ cổ hoài lang (Paris By Night Divas), “Chân trời tím”(Paris By Night 100).
Phụng sự cho nghệ thuật của quê hương
Trong một số bài phỏng vấn, Hương Lan vẫn thường cho biết rằng cuộc đời bà chỉ phụng sự cho nghệ thuật và mơ ước của bà là được trở về hát trên chính quê hương của mình. Năm 1994, lần đầu tiên bà trở về Việt Nam cùng với những nghệ sĩ hải ngoại Quốc Anh, Đức Huy và Thảo My. Hai năm sau, bà được phép trình diễn trước khán giả tại Việt Nam nhờ ở “thiện chí phục vụ khán giả và niềm ước mơ tầm thường của mình” được nhận biết.
Tháng 5 năm 2009, Hương Lan tổ chức liveshow của mình tại Việt Nam với tên: “Ơn đời một khúc dân ca”. Tuy có nhiều trục trặc về khâu dàn dựng, cả Hương Lan và khán giả đều không vừa ý với cách làm việc của ông bầu Hữu Lộc và sự cố về tiền thù lao của công ty Nụ cười mới, nhưng liveshow đã kết thúc tốt đẹp và thu hút đông đảo khán giả với giá vé mức cao nhất lên đến 1,5 triệu đồng/vé.
Hiện nay, tuy tuổi đời đã cao nhưng bà vẫn hoạt động tích cực, tiếng hát của Hương Lan vẫn có sức sống vượt thời gian trong lòng thính giả.
Hiện nay Hương Lan là hội viên danh dự của Hội Những Bệnh Nhân Nghèo ở Sài Gòn. Trong những năm qua cô đã đứng ra tổ chức nhiều chương trình ca nhạc lấy tên là “Đêm Hương Lan Với Người Nghèo tại Cà Mau, Bạc Liêu, Cần Thơ, Sóc Trăng, Bình Phước, Sài Gòn,…. Tất cả tiền lời của những lần tổ chức đó, cô đã trao cho Hội Những Bệnh Nhân Nghèo để dùng vào việc chữa trị cần thiết. Ngoài ra cô cũng đã thực hiện một đêm hát ở Phú Yên để gây quỹ cho các trẻ em tàn tật và một chương trình Cây Mùa Xuân cho trẻ em nghèo ở Bình Phước là nơi vợ chồng cô có một trang trại rộng 13 mẫu tây, trong đó có một vườn trái cây gồm xoài, nhãn, mãng cầu, sầu riêng, chôm chôm, vv…và 2 ao nuôi cá, mỗi ao rộng gần 2000m vuông. Ngoài ra vợ chồng cô còn có một ngôi nhà trong cư xá An Phú Đông.
Ngoài những chương trình có mục đích từ thiện, Hương Lan thường đi hát hàng đêm tại các tụ điểm. Cô thỉnh thoảng xuất hiện trong các chương trình ca nhạc ở một số phòng trà trong đó có phòng trà Văn Nghệ là nơi cô thường xuất hiện nhất. Từ năm 2003, Hương Lan đã chính thức quay về với sân khấu cải lương trong vở Hoa Đồng Cỏ Nội của đoàn Trần Hữu Trang, diễn tại rạp Hưng Đạo, trong khi đã thu thanh rất nhiều cổ nhạc trên những chương trình video.
Tháng 11/2009, sau gần 3 năm thực hiện, album “Chỉ Hai Đứa Mình” được Hương Lan tâm huyết đã được phát hành. Album gồm những ca khúc không mới nhưng đã gắn liền với tên tuổi của Hương Lan, được xem như một món quà tri ân của Hương Lan dành cho khán giả yêu mến giọng hát của mình.
Hương Lan cho biết, sau album này chị sẽ thực hiện một album mới do nhạc sĩ Đức Trí biên tập, hòa âm và chọn lọc.
